Cầu xe là gì? Sự khác nhau giữa cầu láp và cầu dầu

Cầu máy xúc là gì? Cầu máy xúc đào hay máy xúc lật, xe oto còn có tên gọi khác là bộ visai, là bộ phận hình cầu nằm giữa trục sau (hoặc trục trước, hoặc cả 2 trục), bên trong là các bánh răng hành tinh truyền chuyển động đến bánh máy xúc đào, xúc lật thông qua trục láp.

Để phân biệt các loại truyền chuyển động của máy xúc đào, xúc lật, chúng ta hay gọi là cầu láp và cầu dầu. Ở bài viết này chúng ta chỉ phân tích chi tiết cấu tạo cầu máy xúc đào, xúc lật để giúp các bạn hiểu rõ, hiểu sâu hơn về chức năng, cấu tạo, cách chăm sóc và kiểm tra định kỳ đối với bộ phận này.

Cấu tạo cầu của máy xúc đào, xúc lật nói chung

Hình ảnh mặt cắt của cầu (visai) máy xúc đào bánh lốp

Đối với người lái và chủ sở hữu máy xúc đào, xúc lật, nắm được kiến thức chung về cấu tạo xe là điều quan trọng giúp cho việc vận hành đúng, kiểm tra những dấu hiệu cần phải sửa chữa kịp thời trước khi dẫn đến những hư hỏng lớn hơn.

Cầu máy xúc đào, xúc lật hay còn gọi là bộ vi sai, đây là một bộ phận dùng để chia mômen xoắn của động cơ thành hai đường, đưa nguồn năng lượng của động cơ đến các bánh xe, cho phép hai bánh xe có thể quay với tốc độ khác nhau.

Cấu tạo bên trong bộ visai

Chi tiết các bánh răng bên trong cầu máy xúc lật (visai)

Chúng ta sẽ phân tích chi tiết hơn vì sao có bộ vi sai trên trên máy xúc đào, xúc lật và trên xe ô tô

Các bánh của máy xúc đào, xúc lật hay xe ô tô chỉ quay cùng tốc độ khi xe chạy trên một đường thẳng, còn khi vào cua , các bánh xe sẽ có tốc độ khác nhau.

Tốc độ của bánh xe phụ thuộc vào bán kính đường tròn của khúc cua, bánh xe bên ngoài có bán kính quay lớn hơn nên tốc độ sẽ lớn hơn, bánh xe phía trong có bán kính quay nhỏ nên tốc độ thấp hơn. Vì vậy ở cùng một thời điểm khi vào cua, hai bánh sẽ quay vói hai tốc độ khác nhau.

Nếu không có bộ visai (cầu), 2 bánh sẽ quay cùng một tốc độ và gây ra hiện tượng trượt bánh. Như vậy, chức năng của bộ vi sai (cầu) là:

- Thay đổi tốc độ của các bánh xe phù hợp để không gây ra hiện tượng trượt bánh

- Truyền mômen của động cơ tới trục bánh xe

- Là cơ cấu giảm tốc cuối cùng trước khi truyên mômen xoắn tới trục bánh xe.

Cách sử dụng bộ visai (Cầu máy xúc đào bánh lốp) khi xe bị sa lầy

Máy xúc đào, xúc lật bị sa lầy khi gặp đường xấu, bánh xe bị lầy sẽ quay tít liên tục trong khi bánh không bị lầy đứng yên. Lúc này bạn hãy đổ thêm đất, đá vào chỗ bị sa lầy, hoặc dùng vật phù hợp và dùng cơ cấu hãm visai (nếu có) nối cứng hai trục với vỏ visai để hai bánh xe quay cùng tốc độ giúp xe vượt lầy, sau đó mở cơ cấu visai để xe hoạt động bình thường.

Các loại cầu máy xúc đào

 Cầu máy xúc đào, hay cầu máy xúc lật hiện nay có hai loại là cầu láp và cầu dầu, mỗi loại cầu sẽ phụ thuộc vào điều kiện vận chuyển và cung đường để lựa chọn. Thông thường các loại máy xúc đào, xúc lật được sử dụng cầu dầu, bởi nó thường di chuyển, làm việc trong các môi trường đường xấu, đường không được bằng phẳng.

Cầu dầu là loại sử dụng nhiều trên xe ben, xe đầu kéo (Xe có tải trọng lớn), thanh láp nối từ bộ visai truyền mômen xoắn đến bánh xe qua hệ thống bánh răng hành tinh trên ổ trục bánh xe. Hệ thống bánh răng hành tinh đó được bôi trơn bằng dầu nên gọi là cầu dầu. Toàn bộ các bộ phận bánh răng hành tinh ngập trong dầu, nhờ độ bôi trơn của dầu mà các cơ chế khớp răng vận hành ổn định và tản nhiệt tốt hơn.

Cầu dầu chịu lực xoắn rất tốt. Với môi trường làm việc ở những nơi địa hình xấu, lầy lội nơi đồi núi và công trường xây dựng, khai thác khoáng sản nếu dùng cầu láp sẽ dễ bị gãy, bể răng trục láp.

Cầu láp là loại được được sử dụng phổ biến nhất trên xe ổ tô, xe tải thùng (xe có tải trọng vừa và nhẹ). Trục láp được nối từ bộ visai đến bánh xe và được nối cứng với bánh xe thông qua hệ thống bulong bắt trực tiếp vào mặt bích. Cầu láp được bôi trơn bằng mỡ bò thông thường.

hính vì vậy cầu lap chịu lực xoắn yếu, hay bị gãy, vỡ răng ở trục láp gây hư hỏng và tốn kém thời gian công sức sửa chữa cũng như tiền của để khắc phục.

*** Để giảm giá thành của máy xúc đào, nhiều hãng sử dụng cầu láp và động cơ rẻ hơn (nhưng tốn nhiên liệu khi vận hành).

 **** Do đó để đảm bảo chất lượng ổn định, bền và tiết kiệm nhiên liệu trong quá trình vận hành máy xúc đào bánh lốp, Công ty Nagoya nhập và phân phối máy xúc đào sử dụng động cơ tiết kiêm nhiên liệu (Yanmar), sử dụng cầu dầu chắc khỏe. Tất cả các máy sử dụng cầu láp, động cơ tốn nhiên liệu Nagoya không kinh doanh.

*** Nếu so sánh giá máy xúc đào bánh lốp nào rẻ hơn thì rất khập khiễng.

• Giá rẻ hơn nhưng vận hành tốn nhiên liệu, phụ tùng không đảm bảo (vì giảm giá phụ tùng để cạnh tranh về giá thành phẩm) dẫn đến chi phí vận hành lớn hơn.
• Giá cao hơn không nhiều nhưng vận hành tiết kiệm nhiên liệu, bền bỉ, phụ tùng chính hãng (Với máy XN75 sử dụng động cơ Yanmar 4TNV94 khách hàng của Nagoya ở Hải phòng phản hồi dùng hết hơn 24 lít cho 7 giờ làm việc, tương đương ~3,5 lít /h). Với mức vận hành như vậy tính tổng thể là quá rẻ đúng không ạ?

Hình ảnh cầu láp bắt chặt với mặt bích bằng bulong.

Hình ảnh cầu dầu được sử dụng phổ biến trên máy công trình

Cầu dầu kích thước lớn hơn do có ổ bánh răng hành tinh ở ổ trục bánh xe, và có chỗ đổ dầu trong quá trình bảo dưỡng.

Làm thế nào phân biệt cầu dầu và cầu láp của máy xúc đào và máy xúc lật

Để phân biệt cầu dầu và cầu láp rất đơn giản, chúng ta hãy nhìn vào mặt bích ngay giữa mâm bánh xe. Mặt bích cầu dầu lớn hơn cầu láp rất nhiều và thường có một lỗ để đổ dầu bôi trơn và làm kín.

Cầu nhanh cầu chậm cũng là khái niệm bạn cần nắm vững nhưng không liên quan đến cầu láp và cầu dầu bởi đây là định nghĩa cách gọi liên quan tới tỷ số truyền của cầu.

Như vậy là bạn đã hiểu rõ cấu tạo cầu máy xúc đào, xúc lật và sự khác biệt giữa cầu láp và cầu dầu nếu đọc kỹ bài viết này.

Hy vọng cung cấp thông tin hữu ích tới các bạn!

Ngoài ra các bạn có thể tham khảo thêm bài viết về cấu tạo búa thủy lực